شناخت نشانه های خرابی شمع خودرو

خرابی شمع خودرو می‌تواند به نظر برخی از افراد که با خودرو آشنایی چندانی ندارند، مشکلی بی‌اهمیت به نظر برسد، اما متأسفانه این قطعه کوچک دارای تبعات زیادی است. یکی از نکات منفی در این زمینه این است که شمع خودرو به طور مداوم نیاز به تعویض دارد و بنابراین خرابی شمع خودرو برای اکثر صاحبان خودرو به عنوان یک مشکل رایج مطرح می‌شود. با توجه به اینکه خیلی از امدادگران راهنمایی و رانندگی در مناطق کوهستانی با این مشکل روبرو می‌شوند، در این مقاله به بررسی نشانه‌ های خرابی شمع خودرو می‌پردازیم. برای اطلاعات بیشتر، با ما همراه باشید.

خرابی شمع ماشین باعث چه می شود؟

موتور خودرو از تعداد زیادی قطعه تشکیل شده است، که همه آنها باید به خوبی کار کنند و خرابی هرکدام از این قطعات می‌تواند منجر به عدم عملکرد صحیح موتور یا کاهش قدرت آن شود. شمع خودرو یکی از قطعات مصرفی است که در بخش سیلندر موتور قرار دارد.

در ادامه، به علائم خرابی شمع خودرو می‌پردازیم تا شما به راحتی با بررسی این علائم، متوجه سلامت یا خرابی شمع خودرو خود شوید. شناخت صحیح مشکلات شمع خودرو باعث جلوگیری از هزینه‌های اضافی می‌شود. تقریباً همه افرادی که خودرو دارند، با عملکرد شمع خودرو آشنا هستند. به طور ساده، شمع خودرو با ایجاد جرقه در الکترودها، انفجار هوا و سوخت درون سیلندر را ایجاد می‌کند. اگر شمع خودرو به هر دلیلی که در ادامه آنها را شرح می‌دهیم، به درستی کار نکند، خاموشی ناخواسته درون موتور ایجاد می‌شود که منجر به افزایش مصرف سوخت و خرابی در موتور می‌شود.

 تاثیرات خرابی شمع ماشین عبارتند از :

• افزایش مصرف سوخت و کاهش بازدهی موتور.
• ایجاد مشکل برای فیلتر کاتالیست و مسدود شدن آن.
• کثیف شدن سوپاپ‌ها به دلیل رسوب بنزین سوخته نشده.
• ایجاد لرزش و خراب شدن سایر اجزای موتور در بلند مدت.

 علائم خرابی شمع ماشین چیست؟

• استارت خوردن سخت خودرو

در صورتی که اتومبیل روشن نشود اغلب باطری ماشین به عنوان مقصر اصلی شناخته می شود، اما ممکن است باطری کاملاً سالم بوده و خرابی شمع خودرو دلیل اصلی آن باشد. در صورتی که شمع های خودرو خراب شده باشند، اتومبیل برای جبران فرسودگی یا مسدود شدن شمع ها باید بیشتر کار کند. در نتیجه در شرایط آب و هوایی سخت وسیله نقلیه به سختی استارت می خورد. زیرا برای کار کردن موتور جرقه کافی وجود ندارد.

• مصرف سوخت بیشتر خودرو

در صورت خراب شدن شمع خودرو، موتور به دنبال نمایش عملکرد مطلوب برای راننده، مجبور است سوخت بیشتری مصرف کند. این امر به دلیل عدم عملکرد صحیح شمع خودرو، باعث می‌شود بخشی از سوخت بدون احتراق، از خودرو خارج شود یا در بخشی از خودرو که نیرویی تولید نمی‌کند، به اشتعال برسد.

ترکیب سوخت و هوا با میزان بالای سوخت یا عدم احتراق صحیح در هر سیلندر خودرو، منجر به کاهش کارایی موتور و اتلاف سوخت می‌شود.

در صورتی که مجبور به سوخت‌گیری در تعداد بیشتری از قبل هستید، احتمالاً شمع‌های خودرو خراب شده‌اند. نظارت بر میزان مصرف سوخت خودرو همواره توصیه می‌شود. مشکلات متعدد می‌توانند منجر به افزایش مصرف سوخت خودرو شوند، اما افزایش ناگهانی مصرف سوخت ممکن است به دلیل کثیف شدن یا خرابی شمع رخ دهد.

• شتاب آهسته خودرو

علت اصلی برای شتاب ضعیف یا آهستگی در اکثر وسایل نقلیه، واقع شدن در سیستم اشتعال است. در موتورهای مدرن و امروزی، سیستم اشتعال شامل چندین سنسور است که به کامپیوتر و سیستم اشتعال ارتباط دارند و دستور ارسال پالس‌های الکتریکی برای ایجاد جرقه در شمع را به آنها می‌دهند.

بنابراین، ممکن است مشکل از سنسورهای معیوب نیز ناشی شود، اما گاهی اوقات این مشکل به دلیل خرابی شمع خودرو رخ می‌دهد. شمع خودرو از موادی ساخته شده است که برای تولید جرقه کافی برای اشتعال سوخت و هوا با یکدیگر کار می‌کند. هنگامی که این مواد فرسوده می‌شوند، عملکرد شمع کاهش می‌یابد و در نتیجه شتاب خودرو به طرز قابل توجهی کاهش می‌یابد.

در صورتی که متوجه شده‌اید که خودروی شما با کندی عمل می‌کند یا به سرعت قبل شتاب نمی‌گیرد، دلیل احتمالی آن می‌تواند خرابی شمع باشد.

• دود زیاد و بوی بد بنزین از اگزوز

در صورت خراب شدن شمع خودرو، امکان مخلوط شدن درست هوا و سوخت در محفظه احتراق وجود ندارد. این باعث می‌شود بنزین سوخته به سیستم اگزوز راه یابد و بوی بنزین به طور قوی از اگزوز به مشام برسد. هنگامی که احتراق سوخت در محفظه احتراق به درستی انجام نشود، سوخت محترق نشده منجر به انتشار آلودگی‌های بیشتری از طریق سیستم اگزوز می‌شود که به محیط زیست آسیب جدی می‌رساند. بنابراین، عدم ایجاد جرقه صحیح توسط شمع‌ها می‌تواند یکی از علل احتراق ناقص در محفظه احتراق باشد. در صورتی که این مشکل برطرف نشود، پیشرانه ممکن است به آسیب‌های جدی دچار شود.

• روشن شدن چراغ  موتور چک

حتی اگر شما فراموش کنید وسیله نقلیه خود را برای بازرسی به مکانیک ببرید، سیستم آن به گونه‌ای تنظیم شده است که می‌تواند شما را از مشکلات احتمالی در قطعات آگاه کند.

در صورتی که چراغ بررسی موتور خودرو روشن شده است، این ممکن است یک هشدار پیشگیرانه برای تعویض شمع‌های خودرو باشد.

• موتور دارای سر و صدای زیادی است.

فرقی نمی‌کند که وسیله نقلیه شما دارای موتور چهار، شش یا هشت سیلندر باشد، در صورتی که حتی یکی از شمع‌های خودرو خراب شود، موتور ممکن است سر و صدای زیادی داشته باشد. این به این دلیل است که کاهش عملکرد شمع، سیلندر را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث ایجاد صداهای عجیب می‌شود.

عدم عملکرد صحیح شمع‌های خودرو می‌تواند منجر به ایجاد سر و صدای بلند و گاهی لرزش خودرو در حالت کار در جای خود شود. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که سوخت سوزانده نشده ناشی از عدم احتراق صحیح شمع، حسگر اکسیژن خودرو را به اشتباه می‌اندازد.

این موضوع باعث کاهش میزان سوخت درون سیلندرها می‌شود و در نتیجه نسبت ترکیب سوخت و هوا در داخل سیلندر بهم می‌خورد. عدم تناسب در این ترکیب منجر به ایجاد سر و صدا در زمان کار در جای خود و همچنین عدم احتراق صحیح می‌شود. در زمانی که خودروی شما در حالت درجا است، سر و صدا و لرزش ممکن است مشاهده شود. همچنین، ممکن است متوجه شوید که دور موتور نیز نوسان دارد، که می‌توان این نوسان را از روی نمایشگر داشبورد یا با گوش دادن به صدای پیشرانه کامل تشخیص داد. این صدا در دور موتور بالاتر بیشتر و در دور موتورهای پایین‌تر کمتر می‌شود.

• تغییر رنگ در قسمت های مختلف شمع

یکی دیگر از نشانه‌های خرابی شمع‌ها می‌تواند تغییر رنگ آن‌ها باشد. این موضوع تنها زمانی قابل مشاهده است که شمع‌ها باز شده و در یک محل روشن قرار بگیرند. تغییر رنگ می‌تواند شامل رنگ سفید گچی، سیاه دودی، روغنی، قهوه‌ای و غیره باشد و هر یک دلایل خاص خود را دارند.

• درست کار نکردن موتور خودرو به علت خام سوزی مخلوط سوخت

با طریقه کار شمع خودرو آشنا شدید و دریافتید که در صورتی که شمع نتواند مراحلی که گفته شده را طی کند، موتور خودرو به درستی عمل نخواهد کرد. این حالت که در اصطلاح خام سوزی نامیده می‌شود، باعث افزایش آلایندگی خودرو می‌شود. بنابراین، یکی از نشانه‌های خرابی شمع‌ها، عدم کار درست موتور (خام سوزی) است.

تشخیص خرابی شمع خودرو از روی ظاهر

شمع سالم بدون هیچگونه رسوبی است و نقاط آسیب‌دیده روی آن به چشم قابل مشاهده نیستند. هر تغییر رنگی در شیارهای پایینی نشان می‌دهد که شمع قادر به تحمل گرمای بیش از حد نیست و به سرعت گرما را جذب می‌کند، که این موضوع باعث احتراق مناسب شمع نمی‌شود.

امروزه شرکت‌های تولیدکننده خودرو و قطعات یدکی انواع مختلفی از شمع‌ها را در بازار عرضه می‌کنند که معمولاً رنگ آنها زرد یا رنگ قهوه‌ای کم رنگ است. اما پس از استفاده، تغییرات ظاهری در شمع رخ می‌دهد و معمولاً می‌توان عیب آن را از ظاهر آن تشخیص داد.

برخی از جدی‌ ترین مشکلات ظاهری شمع‌ ها که می‌ تواند نشان از بد کار کردن آن‌ ها باشد و دلایل ایجادشان عبارتند از:

• تغییر رنگ چینی عایق: این چینی به حالت عادی باید خاکستری، زرد یا قهوه‌ای کم‌رنگ باشد. در صورت تغییر رنگ آن به صورتی یا قرمز، باید میزان اکتان سوخت را اندازه‌گیری کرد. این معضل از افزودنی‌های بنزین بدون سرب ایجاد می‌شود
• روغنی بودن پایه‌ شمع: روغن سوزی موتور در یک یا همه‌ سیلندرها می‌تواند شمع یک یا تمام سیلندرها را دچار این مشکل کند.
• ترک روی چینی شمع: عبور جریان با ولتاژ بالا از الکترود بیش از حد توان شمع و زیاد شدن فاصله‌ گپ می‌تواند این مشکل را ایجاد کند.
• ذوب شدن الکترودها: به دلیل متناسب نبودن کد حرارتی شمع با موتور این اتفاق رخ می‌دهد.
• شکستن چینی شمع: نصب نادرست و ضربه هنگام نصب باعث این اتفاق می‌شود.
• آب خوردن به پایه‌ شمع: به دلیل هرگونه نفوذ از سیلندرها اتفاق می‌افتد. می‌تواند دلیل نقص سرسیلندر یا بوش باشد.
• رسوب گرفتن الکترودها و پایه: به دلیل کیفیت پایین سوخت اتفاق می‌افتد.
• آلوده بودن پایه و الکترودها به سوخت: به دلیل ترکیب نادرست سوخت و هوا در محفظه‌ احتراق اتفاق می‌افتد.
• آلوده شدن الکترودها و پایه به کربن و سیاه شدن آن‌ها: به دلیل تنظیم نبود درصد سوخت و هوا رخ می‌دهد. این تنظیم نبودن ممکن است از نقص انژکتور یا کاربراتور، سنسور اکسیژن یا آلودگی فیلتر هوا ایجاد شود. همچنین متناسب نبود کد حرارتی شمع با موتور و تاخیر در احتراق نیز منجر به این مشکل می‌شود.
• لعاب زرد یا سبز روی سطح چینی شمع :به علت تخته گاز رفتن زیاد است که نشانه معیوب بودن شمع خودرو میباشد و باید آن را تعویض کرد.

علت زود خراب شدن شمع خودرو

جنس نامناسب شمع ها

در هنگام خرید شمع خودرو، به برند آن‌ها دقت کنید. همیشه تلاش کنید تا از بهترین برند شمع استفاده کنید، زیرا شمع‌های با برندهای معتبر عمر بلندتری دارند. اگر خودروی شما سالم باشد و برند شمع نیز یک برند معتبر باشد، حداکثر فاصله زمانی برای تعویض شمع در شمع‌های استاندارد بین ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر، در شمع‌های پلاتینیوم بین ۵۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر و در شمع‌های ایریدیوم میان ۸۰ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر است. بنابراین، در هنگام خرید شمع، برندهای معتبر را انتخاب کنید و از برندهای چینی یا برندهای نامعتبر دیگر پرهیز کنید.

تجمع کربن

دمای زیاد یکی از دلایل خرابی شمع است

آلودگی شمع توسط روغن

راه های جلوگیری از خرابی شمع ها

زمانی که شمع خودرو خراب می‌شود، تنها راه برای حل مشکل، تعویض آن است. اگر علائمی که پیشتر گفته شد را مشاهده کردید، می‌توانید با جلوگیری از آن‌ها، عمر شمع را افزایش دهید.

با این حال، اگر توانایی خرید شمع را دارید، حتماً باید آن را تعویض کنید. متأسفانه، در حال حاضر قیمت شمع خودرو افزایش یافته است و بسیاری از رانندگان قادر به خرید این قطعه ضروری نیستند. در صورت بروز هر یک از علائمی که ذکر شده است، باید به سرعت اقدام به رفع مشکل کنید تا بتوانید به صورت سریع از وقوع مشکل جلوگیری کنید.

نکات نگهداری و افزایش عمر شمع خودرو

1. شمع قطعه‌ای است که بهتر است عملکرد آن هر ۲۰ هزار کیلومتر یا حداقل سالی ۲ بار چک شود و سلامتش مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از رایج‌ترین ایراد‌ها از دست رفتن فیلر استاندارد بین کانتکت‌های شمع است که باید با هر بار باز کردن مجدد فیلر شوند. شمع سالم در پیشرانه سالم باید خشک و عاری از دوده و رسوب باشد.
2. پس از کارواش رفتن و موتورشویی یا برخورد هرگونه مایعات با خود پیشرانه بهتر است از خیس ماندن پیشرانه و حفره‌های آن مخصوصا حفره‌هایی که شمع در آن بسته می‌شود اطمینان حاصل کنید. وجود آب در این ناحیه می‌تواند موجب برق دزدی یا عدم جرقه صحیح شمع شود. استفاده از باد فشار قوی برای خشک کردن حفره‌های پیشرانه از آب بهترین روش است.
3. هر از گاهی هر دو سر وایر‌ها و نحوه اتصال آن‌ها را به خوبی چک کنید چرا که گذر از دست انداز‌ها و لرزش‌های مداوم پیشرانه و یا برخورد ناخواسته دست با وایر‌ها می‌تواند موجب شل شدن آن‌ها و عدم انتقال صحیح جریان الکتریکی شود. بهتر است بخش فلزی وایر‌ها را با سنباده ار رسوب پاک و با انبردست کمی محکم کنید.
4. کویل‌ها وظیفه تامین برق ولتاژ بالا مورد نیاز برای جرقه شمع‌ها را بر عهده دارند. ضعف این واحد و ضعیف شدن یا سوخت آن جرقه‌های ضعیف شمع را به همراه دارد و می‌تواند مستقیما موجب بد کار کردن یا از کار افتادگی پیشرانه شود. تعویض کویل نیم سوز شده تنها راه حل است.
5. دوده زدن شمع‌ها بر اثر احتراق نامناسب یا روغن‌سوزی می‌تواند باعث ایجاد رسوب بر کانتکت‌های مثبت و منفی شمع شده و عدم جرقه با کیفیت را باعث شود که گاهی با عطسه و انفجار شدید اگزوز همراه است. نظافت و سمباده زدن کنتاکت‌های شمع روشی موقتی است. استفاده از شمع با دما بالاتر یا تقویت سیستم جرقه می‌تواند موثرتر واقع شود، اما در نهایت باید مشکل روغن سوزی پیشرانه را رفع کنید.

چند نکته مهم درباره خرابی شمع

• فقط یک نوع شمع در بازار نیست و انواع مختلفی از این قطعه‌ی کوچک وجود دارند. به‌عنوان مثال، شمع گرم، شمع سرد، شمع ایریدیومی، شمع پلاتینیوم و … از انواع شمع هستند. برای آن‌که شمع بتواند در خودرو به‌درستی کار کند، بهتر است شمعی دقیق و سازگار با خودرو انتخاب شود. مثلاً شمع گرم مناسب موتورهایی است که دمای پایینی دارند. این شمع‌ها معمولاً به‌دشواری گرما از دست می‌دهند. برعکسِ این شمع‌ها، یک سری شمع دیگر وجود دارند که با نام شمع سرد شناخته می‌شوند. این شمع‌ها زود گرما از دست می‌دهند. افزون بر این‌ها، شمع نیکلی جنسی از آلیاژ نیکل دارد و عمدتاً طول عمرش کم است. شمع‌های ایریدومی و شمع‌های پلاتینیومی نیز به‌ترتیب از ایریدیوم و پلاتینیم هستند.
• گاهی خرابی شمع ناشی از خود شمع نیست، بلکه از قطعه‌ ای دیگر است. توضیح آن‌که برق شمع از «کوئل» تأمین می‌شود. اگر کوئل خراب شود، شمع نیز به‌درستی کار نمی‌کند.
• چنان‌که در ابتدای این نوشتار نیز گفته شد، شمع وسیله‌ای نیست که به‌طور دائمی کار کند و هر چند وقت یک بار باید عوض شود. معمولاً هر ۱۵ هزار یک بار شمع را باید عوض کرد.
• اگر نشانه های خرابی شمع خودرو را در خودروی‌تان دیدید، دست روی دست نگذارید و نسبت به تعویض شمع اقدام کنید. اگر این کار را نکنید، احتمال آن‌که مشکل دیگری در خودرو پدیدار شود وجود دارد.

و در آخر

اگر شمع خودرو خراب باشد، خودروی شما احتمالاً به طور نامناسب کار خواهد کرد و ممکن است با استارت‌های مکرر روشن نشود. این موضوع ممکن است برای سایر قطعات خودروتان آسیب‌های جدی ایجاد کند. بهترین راه حل این است که با توجه به علائم خرابی، به سرعت اقدام به رفع مشکل کنید.

در صورتی که در حین رانندگی با خرابی شمع خودرو مواجه شدید، نگران نباشید و با خودروبر البرز تماس بگیرید تا در کمترین زمان ممکن مشکل شما برطرف شود. تیم ما آماده است تا به شما در رفع خرابی شمع خودرو کمک کند.